Nöbetçi Eczaneler
Konya Havzası’nda yaşanan kuraklık ve yer altı su seviyesindeki kritik düşüş, sadece obruklarla sınırlı kalmayarak bölgede yüzey yarıklarına ve ciddi düşey çökmelere yol açıyor. Jeoloji Mühendisleri Odası Konya Şube Başkanı Şükrü Arslan, uydu verilerine dayanarak yapılan ölçümlerde, havzanın bazı bölgelerinde her yıl 10 santimetreye ulaşan çökmelerin tespit edildiğini açıkladı.
Havza Aktif Olarak Çökmeye Devam Ediyor
Jeoloji Mühendisleri Odası Konya Şube Başkanı Şükrü Arslan, konuyla ilgili yaptığı değerlendirmede, “Uydu verileriyle, Konya Kapalı Havzası da Türkiye’de takip ediliyor. Bu uydu verilerinden kıyaslama yöntemiyle yapılan ölçümlerde, özellikle Konya Kapalı Havzası’nda bazı bölgelerde her yıl 10 santimetreye ulaşan çökmeler söz konusu. Havza, bir çöküntü havzası olup genel itibarıyla hala aktif bir çökmeden bahsedebiliriz. Havzamız çökmeye devam ediyor” ifadelerini kullandı.
Tektonik Hareketler ve Su Tüketimi İkili Tehlike
Arslan, sorunun temelinde hem tektonik hareketlerin hem de aşırı su tüketiminin yattığını vurguladı. “Türkiye genelinde baktığımız zaman tektonik açıdan, güneyinde Arap levhasının sıkıştırdığı, ortada bulunduğumuz bölge Anadolu levhası, kuzeyinde de Avrasya levhasının sıkıştırdığı, arada kalmış bir levha olarak bulunuyoruz. Bunun haricinde Anadolu levhasında oluşan Konya Havzası’ndaki genişleme ve yer altı suyunun çekilmesine bağlı olarak çökmeler devam ediyor” dedi.
Yüzey Yarıkları Sanayi Bölgelerine Kadar Ulaştı
Başkan Arslan, yüzey yarıklarının artık şehir merkezindeki sanayi bölgelerinde de görülmeye başlandığına dikkat çekti. “Öncesinde meralarda ve daha kırsal kesimlerde yaygın olarak görüyorduk. Son yıllarda Konya merkez ilçeleri de dahil birçok yerde yaygınlaşmaya başladı. Bu yarıkların oluşumu da yerleşim yerlerini veya yapılara ciddi hasar ve zarar verebiliyor” şeklinde konuştu.
Arslan, “Bununla ilgili olarak son zamanlarda sanayi bölgelerinde özellikle birkaç fabrikanın zarar gördüğü, Karatay ilçesinde farklı bölgelerde yarılmaların olduğu, üzerindeki yapılarda da statik dengesizlik oluşturduğunu gözlemledik” diyerek durumun ciddiyetine işaret etti.
Yer Altı Suyu Çekilmesi ve Kuraklık Tetikleyici Faktör
Konya’da yaşanan kuraklık, iklim değişikliği ve bilinçsiz tarımsal sulamanın yer altı su seviyesini her geçen gün düşürdüğü belirtiliyor. Bu durum, ovada obrukların yanı sıra yüzey yarıklarının sayısını da artırıyor. Yer altı suyunun çekilmesi, kil minerallerindeki hacim küçülmesine ve farklı seviyelerdeki bloklar arasında büzüşmelere neden olarak fay hatları boyunca yarıkların ortaya çıkmasına yol açıyor.
Arslan, “Yer altı suyunun çekilmesi, aşırı kuraklıktan dolayı aktif ya da pasif enerjini kaybetmiş fay hatlarını oluşturan birbirinden farklı seviyelerde litolojiye sahip blokları oluşturan kil minerallerinin hacimlerindeki küçülme ve büzüşme farklı seviyelerde seyretmektedir. Buna bağlı olarak da fay hattı boyunca yarıklar gün yüzüne çıkıyor ve bu yarılmalar arasında bu bloklar zaman içerisinde kademe diye adlandırdığımız merdiven şeklinde basamaklar oluşuyor” açıklamasını yaptı.
Uzmanlar, Konya Havzası’ndaki bu kritik durumun, hem tarım hem de sanayi için büyük risk oluşturduğunu ve acilen önlem alınması gerektiğini vurguluyor. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nın bölgedeki çalışmalarını yoğunlaştırması bekleniyor.