Nöbetçi Eczaneler
Tarım Bakanlığı’ndan Çarpıcı Kuraklık Raporu
Edirne İl Tarım ve Orman Müdürlüğü tarafından yapılan kapsamlı araştırma, kuraklığın ayçiçeği üretiminde yarattığı yıkıcı etkiyi gözler önüne serdi. Hazırlanan raporda, iklim değişikliğine bağlı olarak son yıllarda yaşanan aşırı kuraklık ve yüksek sıcaklıkların tarımsal üretimi önemli derecede olumsuz etkilediği vurgulandı.
Yüzde 50’den Fazla Verim Kaybı
Raporda dikkat çeken ifadeler şöyle: “İklim değişikliğine bağlı olarak son yıllarda yaşanan aşırı kuraklık ve yüksek sıcaklıklar, tarımsal üretimi önemli derece olumsuz etkilemektedir. Bölgemizde özellikle ayçiçeği bu kuraklıktan en fazla etkilenen ürün olmuştur. Kuraklığa bağlı olarak ayçiçeği üretiminde yüzde 50’den fazla verim kayıpları yaşanmıştır” denildi.
Bilimsel Araştırma Sonuçları
Edirne İl Tarım ve Orman Müdürlüğü koordinatörlüğünde yürütülen ‘Farklı Toprak İşleme Yöntemleri ve Farklı Ekim Zamanlarının Ayçiçeğinin Verim ve Verim Unsurlarına Etkilerinin Belirlenmesi’ konulu çalışma tamamlandı. Çalışma, ayçiçeğinde verim kayıplarını azaltmak amacıyla Tekirdağ Namık Kemal Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Fadul Önemli başkanlığında, Sarayakpınar köyünde yürütüldü.
Haziran ve Temmuz Aylarında Yağış Yok Denecek Kadar Az
Çalışmada, 15 Şubat, 15 Mart ve 15 Nisan tarihlerinde 3 farklı ekim yapıldı. Denemelerde anıza doğrudan ekim, pulluk ile işleme ve çizel, kültivatör yöntemleri uygulandı. Raporda, deneme alanına 2025 yılında tabla iriliği, tane oluşumu, tane iriliğinin belirlediği haziran ve temmuz aylarına dikkat çekilerek, “Haziran ve temmuz aylarında uzun yıllar ortalamasına göre yok denecek kadar az yağış düşmüştür” ifadeleri kullanıldı.
Sıcaklık Rekorları Kırıldı
Raporda, “Bitkiler bu dönemlerdeki fotosentez için gerekli suyu kökleri ile toprakta daha önceki aylarda düşen yağışlar ile derinliklerde depolanan sudan karşıladığı düşünülmektedir. Deneme yılında haziran ve temmuz aylarındaki ortalama sıcaklıklar da uzun yıllar ortalamasından oldukça yüksektir. Yine 2025 yılı haziran ve temmuz aylarında fotosentezi, tane oluşumu ve besin birikimini durduracak 40 dereceyi aşan maksimum sıcaklıklar oluşmuştur” denildi.
Ekim Zamanının Verime Etkisi
Ekim zamanlarının tane verimine ve etkisine bakıldığı belirtilen raporda, “Ekim zamanlarının tane verimine etkisine baktığımızda; en yüksek ortalama tane veriminin 177,54 kilogram ile en erken ekim olan 15 Şubat’ta belirlenmesine rağmen, mart ekimi ile arasındaki farkın önemli düzeyde olmadığı görülmüştür. Buna karşılık Nisan 15 ekiminde verim yaklaşık 13 kilogram düşük olmuştur” ifadelerine yer verildi.
Yağ Oranında Düşüş
Raporda, “Ekim zamanları için tane yağ oranlarında da benzer farklar oluşmuştur. Şubat 15 ve Mart 15 ekimleri yüzde 40 civarında yağ oranına sahip olurken, Nisan 15 ekiminde yüzde 2’lik bir düşüş yaşanmıştır” denildi.
Toprak İşleme Yöntemlerinin Önemi
Toprak işleme yöntemlerine de değinilen raporda, “Toprak hazırlığı konuları arasında anıza ekim ile diğer iki toprak hazırlığı uygulamasına göre önemli tane verimi artışı sağlandığı görülmüştür. Ortalama tane verimlerine göre anıza doğrudan ekim ile 199,60 kilogram verim alınmış ve diğer iki uygulamaya göre 40 kilogram civarında verim artışı sağlamıştır” ifadeleri kullanıldı.
Çarpıcı Veriler
Araştırma sonuçlarına göre; “En yüksek tane verimi 206,40 kilogram ile Şubat 15’te anıza doğrudan ekiminden elde edilmiştir. En düşük tane verimi ise 146,10 kilogram ile Nisan 15’inde yapılan çizel, kültivatör uygulamasından alınmıştır. İki uygulama arasında dekara 60 kilogramlık bir tane verimi farkı oluşmuştur” denildi.
Ekim Zamanı Tavsiyeleri
1 yıllık araştırma sonuçlarının değerlendirildiği raporda, “Şubat 15 ile Mart 15 ekimlerinin tane verimi ve yağ oranı için birbirine yakın değerler verdiği, buna karşılık özellikle geleneksel toprak işlemelerde Nisan 15 ekimlerinde verim düşüşleri oluştuğu görülmüştür. Bu doğrultuda su tutma kapasitesi düşük olan topraklarda ayçiçeği ekimlerinin nisan ayına kadar tamamlanmasının doğru olacağı düşüncesindeyiz” ifadeleri yer aldı.
Doğrudan Anıza Ekim Önerisi
Araştırmada ayçiçeği için en iyi yöntemin hiçbir toprak işleme yapılmadan doğrudan anıza yapılacak ekim olduğu belirtilerek, “Doğrudan anıza ekimde; deneme tarlasında diğer iki yöntemden farklı olarak su kaybına bağlı toprak çatlaklarının oluşmadığı belirlenmiştir. Bu yöntemin, toprak neminin kaybını azaltarak bitki gelişimi için toprakta suyunu daha uzun süre koruduğu görülmüştür” denildi.
Tarım Politikalarında Köklü Değişim Çağrısı
Raporda son olarak, “Değişen iklim koşullarına bağlı olarak son yıllarda ayçiçeği yetiştirme mevsiminde yaşadığımız aşırı kuraklık ve yüksek sıcaklıkların devam etmesi durumunda geleneksel toprak işleme yöntemlerini terk etmemiz ve doğrudan anıza ekime geçmemiz toprak nem kaybının azalması, toprak verimliliği ve tane verimi açısından önem taşımaktadır” uyarısı yapıldı.