Türkiye ile Gürcistan arasındaki sınır ticaretinde tarihi bir değişiklik kapıda. 2026 yılından itibaren, iki ülke arasında yalnızca kimlikle yapılan geçişlere zorunlu sağlık sigortası şartı getirilecek. Bu yeni düzenleme, özellikle Ardahan ve Kars’taki mikro ve orta ölçekli işletmeleri doğrudan etkileyecek.

Uygulama 1 Ocak 2026’da Başlıyor
Gürcistan hükümetinin aldığı karar uyarınca, Türk vatandaşlarının ülkeye girişinde seyahat ve sağlık sigortası zorunluluğu getirildi. Uygulamanın 1 Ocak 2026 tarihinde yürürlüğe girmesi planlanıyor. Bu değişiklik, onlarca yıldır süregelen serbest geçiş rejimine önemli bir kısıtlama getiriyor.
ATSO Başkanı’ndan Kritik Uyarılar
Ardahan Ticaret ve Sanayi Odası (ATSO) Başkanı Çetin Demirci, konuyla ilgili önemli açıklamalarda bulundu. Demirci, “2026’da başlayacak olan sağlık sigortası uygulaması, Türkiye-Gürcistan ticaretinde yeni bir dönemin kapısını aralayacaktır. Bu dönüşümün Ardahan için fırsata mı yoksa yükük maliyetli bir soruna mı dönüşeceği, büyük ölçüde uygulamanın sahadaki yönetimine bağlı” dedi.

“Maliyetler Fiyatlara ve Ticaret Hacmine Yansıyacak”
Ardahan ve Kars’ın sosyo-ekonomik yapısında büyük payın sınır ticareti olduğunu ifade eden Demirci, sözlerine şöyle devam etti:
“Sağlık sigortası sisteminin amacı iki ülke arasında ticari faaliyet yürüten sürücülerin, nakliyecilerin ve iş insanlarının acil sağlık hizmetlerine erişimde güvence altına alınması olarak belirtilmektedir. Bu yönüyle uygulama, insan sağlığını merkeze alan olumlu bir adım niteliği taşıyor. Bununla birlikte, sigorta primlerinin maliyetleri, prosedürlerin işleyişi ve sürecin bürokratik yoğunluğu lojistik maliyetlerine yenisi eklenecek. Bu süreç, Türkiye-Gürcistan hattında özellikle hızlı döngüyle çalışan küçük ticari işletmeler açısından ilave maliyetlerin kısa vadede fiyatlara ve ticaret hacmine yansıması elbette kaçınılmaz olacaktır.”
Primlerin Makul Seviyede Olması Talep Ediliyor
Gürcistan’a açılan Türkgözü ve Aktaş gümrük kapılarının bölge ekonomisinin can damarını oluşturduğunu vurgulayan Demirci, uygulanacak zorunlu sağlık sigortasında primlerin makul seviyede belirlenmesini istedi. Sigorta kontrol mekanizmasının başlangıç döneminde geçiş süresini uzatabileceğini kaydeden Demirci, şunları söyledi:
“Ticaretin hızlı akışına bağımlı küçük esnaf ve nakliyeciler, bu gecikmeleri maliyet artırıcı bir faktör olarak hissedecektir. Ardahan ve Kars çevresindeki sınır ticaretine konu faaliyetler çoğunlukla mikro ölçekli işletmeler tarafından yürütülmektedir. Sigorta primlerinin, özellikle düşük hacimli ticaret yapan aktörlerde, oransal olarak daha yüksek bir maliyet baskısı yaratma ihtimali olabilir.”

Kayıt Dışılığı Azaltma ve Uzun Vadeli Faydalar
Demirci, diğer taraftan sağlık sigortası uygulamasının sınırdan geçişlerde kayıt dışı faaliyetleri azaltma işlevi görebileceğini belirtti. Bu durumun hem devlet gelirlerinin artması hem de düzenli çalışan işletmelerin rekabet gücünün korunması anlamına geleceğini ifade etti.
“İnsan odaklı değerlendirildiğinde, sağlık sigortası, ticaret yapan bireyler için güvenli bir çalışma zemini oluşturacağından, uzun vadede bölgenin lojistik cazibesini artırıcı bir etkisi olabilir. Sağlıklı, sürdürülebilir ve profesyonelleşmiş bir ticaret hattı, Ardahan’ın Kafkasya merkezli ticarette konumunu güçlendirecektir.”
ATSO’nun Talepleri ve Çözüm Önerileri
Ardahan Ticaret ve Sanayi Odası olarak gelişmeleri yakından takip ettiklerini belirten Demirci, üyelerinin bu süreçten en az maliyetle ve en yüksek faydayla çıkmasını hedeflediklerini söyledi. Demirci, şu taleplerde bulundu:
- Sigorta primlerinin bölge ticaretinin gerçekleri dikkate alınarak makul seviyelerde belirlenmesi
- Küçük ölçekli işletmelere yönelik kademeli geçiş veya indirimli prim uygulaması yapılması
- Türkgözü ve Aktaş sınır kapılarında dijital doğrulama süreçlerinin hızlandırılması
- Uygulama başlamadan önce esnaf ve nakliyeciler için bilgilendirme toplantıları düzenlenmesi
Çetin Demirci, “Sınır ticareti bölgemizin sosyal ve ekonomik omurgasıdır, bu omurgayı güçlendirmek hepimizin ortak sorumluluğudur” diyerek sözlerini tamamladı.
