Deprem Gerçeği ve Bina Güvenliği
TMMOB İnşaat Mühendisleri Odası Adana Şube Başkanı Hıdır Çak, Balıkesir’in Sındırgı ilçesinde meydana gelen depremin ardından yapı güvenliği konusunda kritik açıklamalarda bulundu. Çak, “Deprem gerçeğiyle yaşadığımız için sağlam ve güvenli binalarda oturmak hayati önem taşıyor. Bir binanın çok katlı olması onun depreme karşı dayanıksız olduğu anlamına gelmediği gibi, az katlı olması da dayanıklı olduğunu göstermez” dedi.
Orta Büyüklükteki Depremler Yıkıma Yol Açmamalı
Hıdır Çak, 6.1 büyüklüğündeki depremlerin orta şiddette depremler olduğunu ve bu tür depremlerde binaların bırakın yıkılmayı, az hasar bile görmemesi gerektiğini vurguladı. Çak, “Depreme karşı dayanıklı olarak inşa edilen ve mühendislik hizmeti alan binaların bu ölçekteki bir depremden etkilenmemesi gerekir. Ancak Sındırgı merkez ve çevre köylerde meydana gelen hasarın büyük nedeni, mühendislik hizmeti almamış veya metruk durumda bulunan, mühendislik hizmeti alsa bile yeterince denetlenmeyen binalardır” ifadelerini kullandı.
Vatandaşlara Kritik Uyarılar
Çak, vatandaşların özellikle yeni konut alırken dikkat etmeleri gereken noktaları şöyle sıraladı:
“Öncelikle binalarının depreme dayanıklı olup olmadığını sorgulamaları gerekiyor. 1999 Marmara depreminin ardından Yapı Denetimi Kanunu yürürlüğe girdi ve bu kapsamda 19 pilot ilde uygulama başlatıldı. Adana da bu pilot illerden biridir. Dolayısıyla 2000 yılı öncesinde yapılmış binalar, yapı denetim hizmeti almamış binalardır.”
Ruhsat Dosyası İncelemesi Hayati Önem Taşıyor
Çak, vatandaşların ev alacakları binanın ada-parsel numarası üzerinden ilgili belediyeye giderek ruhsat dosyasını temin edebileceklerini belirtti. “Her ruhsatlı binanın belediyede dosyası bulunur. Bu dosyada mimari ve statik projeler yer alır. Vatandaşlar kendileri inceleyemiyorsa, bu projeleri bir inşaat mühendisine inceleterek binanın doğru projelendirilip projelendirilmediğini, denetim görüp görmediğini öğrenebilir” diyen Çak, bu incelemenin binanın durumu hakkında önemli fikir vereceğini vurguladı.
Müteahhit Seçimi ve Denetim Mekanizması
Çak, bina güvenliğinde müteahhit seçiminin de kritik öneme sahip olduğunu belirterek, “Bina raporundan başlayarak; proje müellifinin denetlenip denetlenmediği, iskân alıp almadığı, ruhsat kriterleri, yapının izolasyonu, çatı imalatı ve diğer tüm aşamalarda denetim mekanizmalarının işleyip işlemediği sorgulanmalıdır” dedi.
Kiracılar da Dikkatli Olmalı
Çak, uyarılarını kiracılar için de yineledi: “Vatandaşlar sadece ev sahibi olmak istediklerinde değil, kiraya çıkacakları binayı da araştırmaları gerekiyor. Biz inşaat mühendisleri olarak, binaların kat adedi üzerinden değerlendirme yapmanın doğru olmadığını söylüyoruz. Önemli olan, binanın mühendislik hizmeti alıp almadığı, bulunduğu yerin koşullarına göre yönetmeliklere uygun şekilde tasarlanıp tasarlanmadığı ve projenin doğru uygulanıp uygulanmadığıdır.”
Çak’ın açıklamaları, deprem bölgesinde yaşayan vatandaşlar için yol gösterici nitelikte olurken, yapı denetimi ve mühendislik hizmetlerinin önemini bir kez daha gözler önüne serdi.