Ticaret Bakanı Ömer Bolat, Türkiye’nin dış ticaret performansına ilişkin önemli açıklamalarda bulundu. TBMM Genel Kurulu’nda 2026 yılı bütçe görüşmeleri kapsamında konuşan Bakan Bolat, küresel ekonomik belirsizliklere rağmen ülkenin güçlü bir performans sergilediğini vurgulayarak, “2026 yılında inşallah mal ihracatımızı 289 milyar doların üzerine çıkarmayı hedefliyoruz” dedi.
Küresel Zorluklara Rağmen İstikrarlı Büyüme
Bakan Bolat, dünya ekonomisinde bir yavaşlama ve dış talepte zayıflama yaşandığını belirterek, “Yakın coğrafyamızda süregelen savaşlar, iç karışıklıklar, jeopolitik gerilimler ve temelde gümrük vergilerinde astronomik artışlar yaşanıyor. Ticaret korumacılığındaki artış eğilimiyle birlikte dünya ticareti uzun süredir görülmemiş ölçüde bir politika belirsizliğine sürüklenmiştir” ifadelerini kullandı.
Bu zorlu küresel ortamda Türkiye ekonomisinin gösterdiği performansın kayda değer olduğunu söyleyen Bolat, son 22 yılda ekonominin reel olarak yılda ortalama yüzde 5,4 büyüdüğünü ve milli gelirin 1 trilyon 538 milyar dolara yükseldiğini açıkladı.
İhracatta Tarihi Artış ve Hedefler
Bakan Bolat, 2025 yılında mal ihracatının Kasım itibarıyla yüzde 3,1 artışla 270,6 milyar dolara ulaştığını bildirdi. Bu rakamın, 2002’deki 36 milyar dolarlık ihracat seviyesine kıyasla tam 7,5 katlık bir artış anlamına geldiğini vurguladı.
Bolat, 2026 yılı için belirlenen 289 milyar doların üzerindeki ihracat hedefinin, Türkiye’nin dış ticaretteki iddiasını ortaya koyduğunu belirtti.
İhracatı Destekleyici Tedbirler ve Programlar
Bakanlık olarak ihracatçıları desteklemek için kapsamlı programlar yürüttüklerini ifade eden Bolat, şu bilgileri paylaştı:
- 2025 yılında 18 bin 213 mal ihracat eden firmaya 20 milyar lira destek sağlandı.
- 2 bin 9 hizmet ihracatçısına 6,3 milyar lira destek ödemesi yapıldı.
- Toplam 77 somut tedbirden oluşan İhracat Eylem Planı bütünüyle uygulandı.
- “E-Kolay İhracat Platformu” ile ihracatçılara danışmanlık hizmeti veriliyor.
- 19 serbest bölgede geçen yıl 12 milyar dolarlık ihracat gerçekleştirildi ve bu ihracatın yüzde 75’i teknolojik ürünlerden oluştu.
Dış Ticaret Dengesi ve İthalat Politikaları
İthalat konusunda da değerlendirmelerde bulunan Bakan Bolat, Kasım ayı itibarıyla mal ithalatının yıllıklandırılmış olarak 361,9 milyar dolar seviyesinde olduğunu açıkladı. İhracatın ithalatı karşılama oranının yüzde 74,8 olduğunu ve yıllıklandırılmış dış ticaret açığının 91 milyar dolar seviyesinde bulunduğunu belirtti.
Bolat, “İthalat konusunda özellikle yerli ve milli üretimi korumak amacıyla ve de haksız ve uluslararası kurallara da uymayan ithalat uygulamalarına karşı savunma araçları noktasında en çok kararlar alan ülkelerin başında geliyoruz” dedi.
Uluslararası Ticaret İlişkileri
Bakan Bolat, uluslararası ticaret müzakerelerine ilişkin güncel durumu da paylaştı:
- Avrupa Birliği: Gümrük Birliği’nin modernizasyonu için yapılan çalışmalar devam ediyor, ancak AB Konseyi henüz müzakerelerin başlaması kararını alamadı.
- ABD: İki ülke liderlerinin ortaya koyduğu 100 milyar dolarlık ticaret hacmi hedefine ulaşmak için yol haritası üzerinde müzakereler sürüyor.
- Rusya: Ticari ilişkileri güçlendirmek amacıyla haziran ayında Moskova’da Karma Ekonomik Komisyon Toplantısı yapıldı ve yeni bir yol haritası için protokol imzalandı.
- İsrail: Gazze’deki katliamlar nedeniyle bütün ürün gruplarında ticaret ambargosu uygulanıyor ve süreç aynı şekilde devam ediyor.
- Suriye: Ticaret hacmi yüzde 50 oranında artarak 3,2 milyar dolara yükseldi.
İç Ticaret ve Tüketici Hakları
Yurt içi ticaret ve denetim faaliyetlerine de değinen Bakan Bolat, 2025 yılının ilk 11 ayında 81 ilde 522 bin 219 işletmenin denetlendiğini, 35 milyondan fazla ürünün kontrol edildiğini açıkladı. Kanunlara aykırı davranan firmalara 2,5 milyar liranın üzerinde idari para cezası uygulandığını belirtti.
Elektronik ticaretin hızla büyüdüğünü vurgulayan Bolat, “E-ticaret yapan firma sayısı 5 senede 60 binden 600 bine ulaşmıştır. 3 trilyon liralık bir ticaret var, bu elektronik ticaret toplam ticaretin yüzde 20’sine ulaşmış durumda” dedi.
Bakan Bolat’ın açıklamaları, Türkiye’nin küresel ekonomik dalgalanmalara rağmen dış ticaretteki iddiasını sürdürdüğünü ve 2026 yılı için iddialı hedefler belirlediğini ortaya koyuyor.
