Nöbetçi Eczaneler
Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu (TİHEK), Ankara’da bir alışveriş merkezinde down sendromlu bir çocuğu oyun alanına almayan işletmeye, engelliliğe dayalı ayrımcılık yaptığı gerekçesiyle rekor düzeyde bir idari para cezası keserek önemli bir emsal karara imza attı.
Nisan ayında Ankara’nın Etimesgut ilçesinde yaşanan olayda, 7 yaşındaki down sendromlu M.A.Y., öğretmeni S.K.O. ile birlikte gittiği alışveriş merkezindeki çocuk oyun alanına alınmadı. İşletme personeli, çocuğun “diğer çocuklara zarar verebileceği veya zarar görebileceği” gerekçesini öne sürerek girişine izin vermedi. Yaşanan bu ayrımcı uygulama, sosyal medyada yayılan görüntülerle geniş yankı uyandırdı ve kamuoyunda büyük tepki çekti.
Olayın ardından Türkiye Down Sendromlular Derneği ve çocuğun ailesinin başvurusu üzerine harekete geçen TİHEK, konuyla ilgili kapsamlı bir inceleme başlattı. İşletme, kuruma gönderdiği savunmada olayın medyada yansıtıldığı gibi olmadığını, top havuzunda 90-140 santimetre boy sınırı bulunduğunu ve çocuğun menfaatinin gözetildiğini iddia etti.
TİHEK’in Detaylı İncelemesi ve Çarpıcı Tespitleri
TİHEK, yaptığı titiz inceleme sonucunda işletmenin savunmasını geçersiz bularak çarpıcı tespitlerde bulundu. Kararda, çocuğun yalnızca engelliliği nedeniyle dışlanmasının açık bir “ayrı tutma” niteliğinde olduğu vurgulandı. Kurul, dosya kapsamında herhangi bir boy ölçümü yapıldığına dair delil bulunmadığını, oyun alanında boy sınırına ilişkin bir uyarı levhasının da olmadığını tespit etti.
Kararda şu ifadelere yer verildi: “Olayda somut ve ölçülebilir bir risk değerlendirmesi yapılmadığı, personelin açıklamalarının genel varsayım ve önyargılara dayandığı anlaşılmıştır. Engelli bir çocuğun diğer çocuklardan ayrılması çocuğun üstün yararı ilkesine aykırıdır.”
Üst Sınırdan Rekor Ceza: 204 Bin 285 TL
TİHEK, olayda engelliliğe dayalı ayrımcılık yapıldığına hükmederek, ilgili mevzuatın öngördüğü üst sınırdan idari para cezası uygulanmasına karar verdi. Bu kapsamda işletmeye 204 bin 285 Türk Lirası ceza kesildi. Bu ceza, benzer ayrımcılık vakalarında verilen en yüksek cezalardan biri olarak kayıtlara geçti.
Dernek Başkanından Tepki ve Destek
Türkiye Down Sendromlular Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Gün Bilgin, TİHEK’in kararını değerlendirerek memnuniyetini dile getirdi. Bilgin yaptığı açıklamada, “Yaşanan uygulama, Birleşmiş Milletler Engelli Hakları Sözleşmesi’nin 30’uncu maddesine ve ayrımcılık yasağına açıkça aykırıdır. Her çocuğun akranlarıyla birlikte oyun oynama hakkı vardır. TİHEK’in aldığı kararı memnuniyetle karşılıyoruz. Bu kararın benzer ihlallerin önüne geçmede güçlü bir caydırıcı olmasını diliyoruz” ifadelerini kullandı.
Bilgin, Türkiye Down Sendromu Derneği olarak bu tür hak ihlallerinin karşısında durmaya devam edeceklerini de sözlerine ekledi.
TİHEK’in bu kararı, toplumda engelli bireylere yönelik ayrımcılıkla mücadelede önemli bir adım ve caydırıcı bir emsal olarak değerlendiriliyor.