Nöbetçi Eczaneler
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2024 yılına ilişkin Kültür Ekonomisi ve Kültürel İstihdam İstatistiklerini kamuoyuyla paylaştı. Açıklanan verilere göre, ülke genelinde kültür harcamalarında kayda değer bir artış yaşandı.
Kültür Harcamalarında Rekor Artış
TÜİK verileri, 2024 yılında kültür harcamalarının 2023 yılına göre yüzde 83,3 artarak 408 milyar 339 milyon 432 bin TL’ye ulaştığını ortaya koydu. Bu harcamaların, gayrisafi yurt içi hasılaya oranı ise yüzde 0,9 olarak gerçekleşti.
Genel Devletin Kültür Harcamaları
Toplam kültür harcamaları içinde genel devletin payı yüzde 49,1 oldu. Genel devlet kültür harcamaları, bir önceki yıla göre yüzde 76,1 artışla 200 milyar 369 milyon 171 bin TL seviyesine çıktı. Bu harcamaların yüzde 67,8’i merkezi devlet bütçesinden karşılandı. Genel devlet kültür harcamalarında en yüksek pay ise yüzde 17,7 ile kültürel miras alanında gerçekleşti.
Hanehalkı Harcamaları ve Diğer Göstergeler
Hanehalklarının kültür harcamaları ise yüzde 91,5’lik bir artışla 203 milyar 807 milyon 948 bin TL oldu. Hanehalklarının 2024 yılında gerçekleştirdiği kültür harcamalarında; bilgi işleme ekipmanları yüzde 25, kültürel hizmetler yüzde 24,3 ve kitaplar yüzde 18,1 paya sahip oldu.
Kültürel sektörlerde faaliyet gösteren girişimlerin faktör maliyetiyle katma değeri yüzde 73,9 artarak 188 milyar 547 milyon 288 bin TL oldu. Katma değerin yüzde 20,7’si kayıtlı medyanın basılması ve çoğaltılması, yüzde 13,1’i sinema filmi, video ve televizyon programları yapımcılığı, ses kaydı ve müzik yayımlama faaliyetleri ve yüzde 11,6’sı mimarlık faaliyetleri alanında faaliyet gösteren girişimler tarafından üretildi.
Kültürel Ticaret ve İstihdam
Kültürel mal ihracatı 2024 yılında bir önceki yıla göre yüzde 8,1 artarak 9 milyar 876 milyon 466 bin dolar olurken, kültürel mal ithalatı ise yüzde 166’lık çarpıcı bir artışla 7 milyar 336 milyon 440 bin dolar oldu. Kültürel mal ihracatının toplam mal ihracatı içindeki payı yüzde 4,2, ithalatın payı ise yüzde 2,3 olarak hesaplandı. Kültürel alanlar içinde ihracatı ve ithalatı en fazla olan alan el sanatları oldu.
Kültürel istihdam 2024 yılında bir önceki yıla göre yüzde 6,5 artarak 957 bin kişi oldu ve kültürel istihdamın toplam istihdam içindeki payı yüzde 2,9 olarak kaydedildi. Kültürel istihdamda olanların yüzde 52,2’sini erkekler, yüzde 47,8’ini kadınlar oluşturdu.
Kültürel istihdamdakilerin yüzde 45,4’ü yükseköğretim mezunlarından, yüzde 30,5’i lise altı eğitimlilerden ve yüzde 24,1’i lise ve dengi meslek okulu mezunlarından oluştu. Kültürel istihdamın yüzde 79,9’unu kültürel meslek alanlarında, yüzde 20,1’ini ise kültürel olmayan meslek alanlarında çalışanlar oluşturdu.
Kültürel istihdamda olanların yüzde 32,6’sını el sanatları çalışanları, yüzde 19,2’sini mimarlar, planlamacılar, harita mühendisleri ve tasarımcılar, yüzde 8,2’sini ise yazarlar, gazeteciler ve dil bilimciler oluşturdu. Kadın istihdam oranının en az olduğu kültürel meslek alanı yüzde 28,2 ile sanat, kültür ve mutfak ile ilgili yardımcı profesyonel meslek mensupları olurken, kadın istihdam oranının en yüksek olduğu kültürel meslek alanı yüzde 77,7 ile diğer dil öğretmenleri oldu.