Nöbetçi Eczaneler
TÜİK’ten Kadına Yönelik Şiddet Araştırması: Ürkütücü Rakamlar Ortaya Çıktı
Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) yayımladığı Türkiye Kadına Yönelik Şiddet Araştırması‘na göre, kadınların yaşamının herhangi bir döneminde şiddete maruz kalma oranları endişe verici boyutlarda. Araştırma sonuçlarına göre, kadınların yüzde 28,2’si psikolojik, yüzde 18,3’ü ekonomik, yüzde 12,8’i ise fiziksel şiddete uğradı.
Araştırmanın Kapsamı ve Yöntemi
Türkiye Kadına Yönelik Şiddet Araştırması, Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı adına, TÜBİTAK 1007-Kamu Kurumları Araştırma ve Geliştirme Projelerini Destekleme Programı kapsamında, Marmara Üniversitesi ve TÜİK iş birliğinde gerçekleştirildi. Araştırma ile Türkiye’de kadına yönelik şiddete ilişkin mevcut durum, risk faktörleri, sonuç ve etkiler, mücadele yöntemleri ile algı, tutum ve farkındalığın ortaya çıkarılması amaçlandı.
Araştırmanın alan uygulaması, 18 Kasım 2024-31 Ocak 2025 tarihleri arasında Türkiye genelinde TÜİK tarafından gerçekleştirildi. Araştırma kapsamında, 15-59 yaş grubunda Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı en az bir kadın fert bulunan 22 bin 110 örnek hane belirlendi.
Şiddet Türleri ve Kapsamı Genişletildi
Araştırmada sadece eş/eski eş/birlikte olduğu kişi tarafından uygulanan şiddetle sınırlı kalınmadı; tüm aile üyeleri, sosyal çevre, yabancı biri ve diğer kişiler tarafından kadına uygulanan şiddet de ayrıntılı olarak derlendi. Şiddet türleri olarak fiziksel, cinsel, psikolojik, ekonomik şiddet, ısrarlı takip ve dijital şiddet hem yaşamın herhangi bir dönemi hem de son 12 aylık dönem olarak incelendi.
Teknolojinin ilerlemesiyle birlikte şiddetin yeni bir görünümü olarak ortaya çıkan dijital şiddet ile son 12 aylık dönemdeki ısrarlı takip kapsama ilk kez dahil edildi.
Yaş Gruplarına Göre Şiddet Oranları
Tüm şiddet türleri yaş grubuna göre incelendiğinde, yaşamının herhangi bir döneminde fiziksel şiddete en yüksek oranda 35-44 yaş grubundaki kadınlar maruz kaldı. Bu yaş grubunu sırasıyla yüzde 14,3 ile 45-59 yaş grubundaki kadınlar, yüzde 11,9 ile 25-34 yaş grubundaki kadınlar takip etti.
Medeni duruma göre kadınların maruz kaldığı şiddet incelendiğinde, boşanan kadınların yüzde 62,1’i psikolojik, yüzde 42,5’i ekonomik, yüzde 41,5’i ise fiziksel şiddete maruz kalırken; evli kadınların yüzde 26,4’ü psikolojik, yüzde 19,9’u ekonomik, yüzde 11,6’sı ise fiziksel şiddete maruz kaldı.
Bölgesel Dağılım ve Eğitim Durumuna Göre Şiddet
Yaşamının herhangi bir döneminde fiziksel şiddete maruz kalan kadınların oranı İBBS-1 düzeyine göre incelendiğinde, fiziksel şiddetin en çok görüldüğü bölge yüzde 25,9 ile Kuzeydoğu Anadolu Bölgesi iken en düşük olduğu bölge ise yüzde 8,8 ile Ortadoğu Anadolu Bölgesi oldu.
Yaşamının herhangi bir döneminde ekonomik şiddete maruz kalan kadınlar tamamlanan eğitim durumuna göre incelendiğinde, bir okul bitirmeyen kadınlar yüzde 31,8 ile ilk sırada yer alırken, yükseköğretimi tamamlayan kadınlar ise yüzde 8,9 ile son sırada yer aldı.
Son 12 Aydaki Şiddet Oranları
Son 12 ayda kadınların yüzde 11,6’sı psikolojik şiddete, yüzde 3,7’si dijital şiddete, yüzde 3,2’si ekonomik şiddete, yüzde 3,1’i ısrarlı takibe, yüzde 2,6’sı fiziksel şiddete, yüzde 0,9’u cinsel şiddete maruz kaldı. Şiddet türleri arasında birinci sırayı psikolojik şiddet alırken ikinci sırayı dijital şiddet aldı.
Tüm şiddet türleri yaş gruplarına göre incelendiğinde 7,3 ile 15-24 yaş grubundakiler kadınlarda görüldü. Bu yaş grubunu sırasıyla yüzde 4,1 ile 25-34 yaş grubundaki, yüzde 3,2 ile 35-44 yaş grubundaki kadınlar izledi.
Şiddetin Nedenleri ve Paylaşım Oranları
Eşi veya birlikte olduğu kişinin fiziksel ve/veya cinsel şiddetine maruz kalan kadınların belirttiği şiddet nedenleri incelendiğinde, erkeğin öfke kontrolü yüzde 21,7 ile ilk sırada yer alırken, erkeğin yetiştirilme tarzı yüzde 13,3 ile ikinci, maddi sıkıntı ise yüzde 13 ile üçüncü sırada yer aldı.
Eşi veya birlikte olduğu kişinin şiddetine maruz kalan kadınlar bu durumu ilk sırada yüzde 31,8 ile kendi ailesinden bir kadınla, ikinci sırada yüzde 10,2 ile kadın bir arkadaş/tanıdıkla, üçüncü sırada ise yüzde 4,4 ile eşinin ailesinden bir kadınla paylaştı. Kadınların yüzde 47,7’si ise eşi veya birlikte olduğu kişinin kendisine uyguladığı en son şiddet davranışını kimseye anlatmadı.