Nöbetçi Eczaneler
Ukrayna’nın Domates ve Salatalık Kararı Antalya’yı Zora Soktu
Batı Akdeniz İhracatçılar Birliği (BAİB) Başkanı Ümit Mirza Çavuşoğlu, Ukrayna’nın Türkiye’den domates ve özel üretim dikenli salatalık ihracatına getirdiği anti-damping kararına siyasi çözüm çağrısında bulundu. Yılda yaklaşık 100 milyon dolar civarında ihracatın tehlikede olduğunu belirten Çavuşoğlu, hasat sezonunun başlamasıyla üreticilerin zor durumda kaldığını açıkladı.
Üreticiler Zor Durumda
Ukrayna’nın temmuz ayında uygulamaya koyduğu anti-damping kararı, bu iki ürünün yüzde 80’den fazlasının ihraç edildiği Antalya’da tedirginliği artırdı. Anti-damping kararı, özellikle ihracatının büyük kısmını Ukrayna’ya yapan firmaları ve üreticileri daha çok etkiledi.
BAİB Başkanı Çavuşoğlu, “2024 yılı nisan ayında Ukrayna’nın domates ve salatalıkla ilgili başlattığı anti-damping soruşturması geçen temmuzda sonuçlandı. Tarım ürünleri açısından dünyada örneği olmayan bu kararın Dünya Ticaret Örgütü’nde de kaydedildi” dedi.
Antalya İhracatının Yüzde 80’i Etkilendi
Çavuşoğlu, Ukrayna’nın Türkiye açısından domates ve salatalıkta miktar olarak en yüksek ihracat yapılan pazar olduğunu vurgulayarak şunları söyledi: “2024 yılında Türkiye’den Ukrayna’ya 93 bin ton civarında domates ihracatı yapıldı. Burada en acı tablo da Antalya için çıkıyor. Antalya’nın ihracatı da yaklaşık 72-73 bin ton civarında. Yüzde 80’nin üzerinde bir ihracat Antalya’dan gerçekleşmiş.”
Kilogram Başına 80 Sent Ek Maliyet
Ukrayna’nın getirdiği yeni düzenlemeyle birlikte domates ve salatalık için gümrük vergilerinin 8 bin dolardan 16 bin dolara çıktığını belirten Çavuşoğlu, “1 kilogram domates ya da salatalığın üzerine gelecek rakam nakliye hariç 80 sent civarında. Zaman zaman Türkiye’de bu fiyatlara çıkılamıyor. Bu kadar pahalı ürünleri, Ukrayna’daki vatandaşların yiyebilmesi mümkün değil” ifadelerini kullandı.
Özel Üretim Dikenli Salatalık Tehlike Altında
Ukrayna’ya üretilen salatalığın özel bir ürün olduğuna dikkati çeken Çavuşoğlu, “Salatalık bizim bildiğimiz anlamda değil. Çok fazla ülkemizde tüketilmeyen, oraya özellikli bir ürün olan ‘dikenli salatalık’ diye tabir edilen bir salatalık cinsi üretiliyor. Bu ürünlerin ülkemizde ya da Avrupa’da tüketilmesi çok zor” dedi.
İki Bakanlık Devrede
Çavuşoğlu, Ticaret Bakanlığı ve Dışişleri Bakanlığı’nın konuya ilişkin ciddi girişimlerde bulunduğunu belirterek, “Mevzuat olarak çok fazla yapılacak bir şey kalmadı şu anda ama bakanlıklarımız baskıyı ciddi arttırıyor. İnşallah siyasi olarak bu işi çözüp artık noktayı koymak istiyoruz” şeklinde konuştu.
İhracatçılar Yüzde 50 Kayıp Bekliyor
5 yıllık bir ihracat firmasının sahibi Uğur Memiş ise firmalarının ihracatının yüzde 90’ını Ukrayna’ya yaptıklarını belirterek, “Bu anti-damping vergi kararından sonra ciddi anlamda pazar kaybı korkusu yaşadık. Ukrayna’nın bu kararı yüzünden bu yıl firma olarak toplam ihracatta en az yüzde 50 kayıp bekliyoruz” dedi.
Ürünler Çöpe Gitme Riskiyle Karşı Karşıya
Türkiye’de domateste yüzde 20’nin üzerinde fazla üretim olduğunu, dikenli salatalık tüketiminin ise olmadığını belirten Çavuşoğlu, “Bu fazlalık ürünler maalesef çöpe gitmek zorunda kalacak. Üreticimizi serada, tarlada tutabilmek için büyük mücadele veriyoruz. En büyük korkumuz müstahsil üretimden çekilirse gerçekten önümüzdeki yıllarda daha zor sonuçlar bizi bekliyor” uyarısında bulundu.