Nöbetçi Eczaneler
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı‘nın hava kirliliği ile mücadele için hayata geçirdiği EGEDES (Egzoz Elektronik Denetleme Sistemi), 2025 yılında yapılan yoğun denetimlerde etkisini gösterdi. Sistem sayesinde yıl içinde yapılan 20 bin 211 denetimde, egzoz muayenesini yaptırmayan araç sahiplerine toplam 13 milyon 755 bin 765 Türk Lirası ceza uygulandı.
Hava Kirliliği ile Mücadelede Elektronik Göz
Bakanlık tarafından 2018 yılında ulaşım kaynaklı hava kirliliğini azaltmak amacıyla 81 ilde uygulamaya konulan EGEDES projesi, araçların egzoz gazı emisyon ölçüm işlemlerini tamamen elektronik ortama taşıdı. ASELSAN ile birlikte geliştirilen sistem, trafikteki araçların plakasını tanıyarak, geçerli bir egzoz emisyon ölçümünün olup olmadığını anında sorguluyor ve araç görüntüsüyle birlikte raporluyor. Bu sayede, muayenesiz araçlar trafik akışını aksatmadan tespit edilebiliyor.
Mobil Sistemlerle Her Yerde Denetim
Denetimlerin etkinliğini artırmak için geliştirilen Mobil Plaka Tanıma Sistemi (MPTS) cihazları, 81 il müdürlüğünün denetim araçlarına monte edildi. Bu araçlar, yol kenarında sabit durarak veya trafikte seyir halindeyken, egzoz emisyon ölçümü olmayan araçları tespit edebiliyor.
Ceza Gelirleri Çevre ve İklim Mücadelesine Aktarılıyor
Uygulanan cezalardan elde edilen gelir, Bakanlık tarafından çevrenin korunması ve iklim değişikliği ile mücadele çalışmalarında kullanılıyor. Bu uygulama, denetimlerin caydırıcılığının yanı sıra, çevreci bir döngü de oluşturuyor.
Egzoz Muayenesi Zorunlulukları
Mevcut mevzuata göre; hususi ve resmi otomobiller ilk 3 yaş sonunda ve devamında her 2 yılda bir; kamyon, kamyonet, otobüs ve taksi gibi ticari araçlar ise ilk 1 yaş sonunda ve devamında her yıl egzoz emisyon ölçümü yaptırmak zorunda. Bakanlık, EGEDES sistemi ile bu zorunluluğa uymayan araçları daha etkin bir şekilde tespit ederek, hava kalitesinin iyileştirilmesine katkı sağlamayı hedefliyor.